Menu
Terug

HET TRAGISCH EINDE VAN EEN NIET-HERKENDE II / THE TRAGIC END OF SOMEONE UNRECOGNISED II

Wolfgang Mattheuer

  • 1984, olieverf op hardboard
  • 125 x 100 cm

Wolfgang Mattheuer (1927-2004) behoort tot de grondleggers van de Leipziger Schule. In de jaren 60 doorbraken hij en andere Leipziger schilders, onder wie Bernhard Heisig en Werner Tübke, het starre socialistisch realisme dat de officiële kunst van de toen nog jonge DDR kenmerkte. Mattheuer en de zijnen stelden daar een nieuwe schilderkunst tegenover, gebaseerd op de traditie maar met een hele persoonlijke en opvallend kritische inslag.

Mattheuer was een scherp waarnemer van zijn tijd. Met zijn werk becommentarieerde hij de problematische verhouding tussen individu en gemeenschap en tussen natuur en technologie. Zijn figuren zijn vaak eenzaam en zijn landschappen verlaten en aangetast. Bijbelse verhalen, mythologische personages en literaire thema’s wist hij op een originele manier te verbinden met de realiteit van zijn eigen leven.

De vereenvoudigde vormen, heldere kleuren en expressieve figuren in zijn werk maken hem tot een van de meest toegankelijke Duitse kunstenaars uit de vorige eeuw. Pas in tweede instantie vallen details op die zijn voorstellingen ontwrichten en betekenislagen toevoegen. Niets is wat het lijkt in de schilderijen van Mattheuer, die daarmee een spiegel zijn van de dubbelzinnigheid van de DDR. De waarheid gaat schuil achter maskers.

Toch was Mattheuer méér dan een politiek geëngageerde kunstenaar. Zijn kritische visie, noodzakelijkerwijs verhuld, betreft de mensheid als geheel. Dit blijkt met name uit het werk van na de val van de Muur in 1989. In deze late schilderijen lijken de roep om verandering en het verlangen naar vrijheid alleen maar sterker te zijn geworden. Mattheuers thematiek is kortom niet tijds- of plaatsgebonden maar gaat over universeel menselijke vragen.

 

1984, oil on panel
125 X 100 cm

Wolfgang Mattheuer (1927-2004) was one of the founders of the Leipziger Schule (Leipzig School). In the 1960s he and other Leipzig painters, including Bernhard Heisig and Werner Tübke, broke with the rigid socialist realism in the official art of the recently formed GDR. Mattheuer et al. posited a new art as an alternative to this, based on tradition, yet with their own personal and surprisingly critical take.

Mattheuer was a keen observer of his age. His work commented on the problematic relationship between the individual and society, and between nature and technology. His figures are often alone, and his landscapes spoilt and abandoned. He found an original way of combining in his art bible stories, mythological characters and literary themes with the reality of his own life.

The simplified forms, vibrant colours and expressive figures in his work made Mattheuer one of the most accessible German artists of the last century. It is not until we look again that we notice details that disrupt his images and add extra layers of meaning. Nothing is what it seems in Mattheuer’s paintings, so they perfectly reflect the ambiguity of the GDR. The truth is hidden behind masks.

Yet Mattheuer was more than a politically engaged artist. His critical views, which he was forced to conceal, concerned humankind as a whole. This is particularly clear in the work he produced after the fall of the Wall in 1989. In these late paintings his plea for change and longing for freedom seem to be all the more urgent. The themes Mattheuer explores in his work are not, therefore, tied to any time or place – they are about universal human questions.

Wolfgang Mattheuer

* 7 april 1927 Reichenbach im Vogtland, Duitsland
† 7 april 2004 Leipzig, Duitsland